De feestdagen staan voor de deur, een tijd vol gezelligheid, cadeaus en tradities. Maar voor veel mensen met autisme kunnen deze dagen een bron van stress zijn. Overvolle winkels, onverwachte geluiden, verplichte sociale contacten, en afwijkingen van de dagelijkse routine kunnen overweldigend zijn. Gelukkig zijn er manieren om de feestdagen draaglijker en zelfs plezierig te maken, zowel voor mensen met autisme als hun omgeving. In deze blog geef ik praktische tips en inzichten voor jong en oud, zodat iedereen op zijn eigen manier kan genieten van deze bijzondere tijd van het jaar.
1. Begrijp de Uitdagingen
Voor mensen met autisme kunnen de feestdagen extra moeilijk zijn door:
- Sensorische overprikkeling: Kerstmuziek, flikkerende lichtjes en drukte kunnen overweldigend zijn.
- Verstoringen in routine: Schoolvakanties, familiebezoeken en veranderende eet- en slaaptijden brengen onzekerheid.
- Sociale druk: Verplichtingen om familieleden te bezoeken of gesprekken te voeren voelen vaak als een enorme opgave.
Het is belangrijk om te erkennen dat deze uitdagingen bestaan en samen te werken om oplossingen te vinden.
2. Voorbereiding is de Sleutel
Een goede voorbereiding kan veel stress voorkomen. Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen:
Voor Kinderen
- Visualiseer het verloop van de dag: Gebruik een kalender of pictogrammen om duidelijk te maken wat er wanneer gaat gebeuren.
- Praat over wat ze kunnen verwachten: Vertel over wie er aanwezig zal zijn, wat ze kunnen eten, en hoe lang een activiteit duurt.
- Oefen van tevoren: Speel bijvoorbeeld een “Sinterklaasavond” na, zodat het minder overweldigend is.
Voor Volwassenen
- Maak een planning: Houd zoveel mogelijk vast aan een vaste structuur en communiceer deze naar je omgeving.
- Creëer een veilige zone: Zorg voor een rustige plek waar je je kunt terugtrekken als het te veel wordt.
- Zorg voor comfort items: Denk aan een koptelefoon, zonnebril, of een favoriete deken.
3. Tips voor Familie en Vrienden
De omgeving speelt een cruciale rol in het succes van de feestdagen. Hier zijn enkele manieren waarop je een autismevriendelijke sfeer kunt creëren:
- Houd het simpel: Vermijd te veel decoratie, luide muziek of flikkerende lichtjes.
- Vraag om input: Betrek de persoon met autisme bij de planning. Wat vinden zij prettig? Hoe kun je ze ondersteunen?
- Geef ruimte voor pauzes: Zorg dat ze zich kunnen terugtrekken zonder oordeel.
4. Alternatieve Activiteiten
Niet iedereen vindt traditionele feesten prettig. Hier zijn wat alternatieven:
- Kleine, intieme vieringen: Nodig alleen de mensen uit waar je je comfortabel bij voelt.
- Digitale ontmoetingen: Organiseer een online meeting om contact te houden zonder de drukte.
- Wandelen in de natuur: Kies voor een rustige, ontspannende activiteit zoals een boswandeling.
5. Praktische Tips per Feestdag
Kerst
- Minimaliseer de drukte: Overweeg een eenvoudig kerstdiner met bekende gerechten.
- Geef controle: Laat de persoon met autisme bijvoorbeeld bepalen welke kerstfilm jullie kijken.
Nieuwjaar
- Voorbereiding op vuurwerk: Gebruik gehoorbeschermers of blijf binnen als het geluid te veel is.
- Vermijd sociale verplichtingen: Het is prima om nee te zeggen tegen grote feesten.
6. Zelfzorg en Mentale Gezondheid
De feestdagen zijn niet alleen intens voor mensen met autisme, maar ook voor hun ouders, verzorgers en partners. Vergeet niet om zelf ook te ontspannen. Hier zijn enkele tips:
- Plan ‘me-time’ in: Neem tijd voor jezelf, zelfs tijdens drukke dagen.
- Zet realistische verwachtingen: Het is oké als niet alles perfect verloopt.
- Vraag om hulp: Deel verantwoordelijkheden met familieleden of vrienden.
7. Vier Op Jouw Eigen Manier
Het belangrijkste is dat je de feestdagen viert op een manier die bij jou past. Laat je niet meeslepen door wat “normaal” of “verwacht” wordt. Het is oké om grenzen te stellen en je eigen tradities te creëren.
Tot Slot: Het Is Oké Om Anders Te Zijn
De feestdagen kunnen anders zijn voor mensen met autisme, maar dat betekent niet dat ze minder waardevol zijn. Met begrip, flexibiliteit en een beetje creativiteit kunnen deze dagen ook voor hen een fijne ervaring worden.
Wees trots op jezelf, stel grenzen waar nodig, en omring jezelf met mensen die je accepteren zoals je bent. Dat is tenslotte de ware essentie van de feestdagen: samen zijn, op jouw eigen manier.
Fijne feestdagen! 🎄✨
