Autisme op de werkvloer is een zwaar onderschat probleem. De kans is groot dat een van jouw collega’s of medewerkers autismespectrumstoornis (ASS) heeft. Hoe ga je om met autisme op de werkvloer?
ASS, een probleem op het werk?
Werkgevers zoeken flexibele en communicatieve ‘teamplayers’. Dat spreekt voor zich. Maar niet voor de naar schatting 40000 autisten in Vlaanderen die net met deze vaardigheden worstelen. Zijn ze dan geen aanwinst op de werkvloer? Toch wel! Wie een beetje rekening houdt met hun gevoeligheden, krijgt er veel voor terug.Er zijn echt niet altijd zware investeringen nodig om medewerkers met ASS comfortabel te laten werken.
Bruut en kortaf
Medewerkers met autisme hebben problemen met communicatie omdat ze weinig oogcontact maken, weinig emotie tonen en minder empathisch zijn. Ze interpreteren boodschappen dikwijls te letterlijk, met misverstanden tot gevolg. Bovendien zijn ze sterk gehecht aan vaste gewoonten, en zijn ze erg gevoelig voor prikkels in hun omgeving. Ze kunnen onbedoeld bruut en kortaf overkomen en daardoor in conflict komen met hun omgeving.Gedreven en betrouwbare medewerkers
Gelukkig ondervinden autisten niet alleen nadelen van hun stoornis. Zo staan ze er onder andere om bekend zeer gedreven en betrouwbare medewerkers te zijn, die stipt hun afspraken naleven. Bovendien hebben ze oog voor detail, een sterk analytisch en logisch denkvermogen en – in de juiste omstandigheden – een hoog concentratievermogen, ook bij repetitieve handelingen.De grootste troeven van mensen met autisme op het werk
- Logisch denken en probleemanalyse
- Oog voor detail en nauwkeurigheid
- Concentratie
- Leergierigheid en een uitstekend geheugen
- Betrouwbaarheid en loyaliteit
- Specifieke vaktechnische vaardigheden en kennis
- Werkmotivatie
- Resultaatgerichtheid en verantwoordelijkheidszin
- Oprechtheid
- Routines en vasthoudendheid
- Creativiteit
De werkvloer, een nachtmerrie?
Wie lijdt aan een autismespectrumstoornis, voelt zich vaak onbegrepen. Een overvloed aan sociale contacten, prikkels en chaos kunnen de werkplek tot een ware nachtmerrie maken.Heel wat volwassenen met autisme ontwikkelen strategieën om de moeilijkheden die ze ondervinden te camoufleren en compenseren. Het is voor buitenstaanders dan ook vaak moeilijk om aan hun gedrag nog te merken dat er autisme in het spel is. Pas in ongewone of complexe situaties kan plots duidelijk worden dat ze het moeilijk hebben. Zoals small talk met een onbekende klant, of een plotse verandering in het werkschema.
Wat kan je doen?
Het glas is halfvol
Het is belangrijk dat autisme niet alleen gedefinieerd wordt in termen van beperkingen en problemen. Doordat mensen met autisme beperkte en repetitieve interesse- en activiteitenpatronen hebben, kunnen ze zich bijvoorbeeld sterk in iets verdiepen en heel gefocust werken. Verder hebben ze doorgaans een uitzonderlijk waarnemingsvermogen en geheugen, merken ze snel detailfouten op en beschikken ze over sterke analytische denkcapaciteiten. Nog andere kwaliteiten zijn hun loyaliteit, hun onbevooroordeelde aanpak en hun creativiteit.Dit alles zorgt ervoor dat ze in bepaalde studierichtingen en opleidingsonderdelen uitblinken en dat ze voor sommige jobs meer geschikt zijn dan mensen zonder autisme.
Haal autisme uit de taboesfeer
Niet elke persoon met autisme is zich bewust van de aandoening. En wie er zich wel van bewust is, houdt het misschien liever voor zich. Uit angst voor afwijzende reacties, of belemmering van de loopbaan. Daarom is het belangrijk dat werkgevers autisme uit de taboesfeer halen. De vertrouwenspersoon kan een centrale rol spelen als vast aanspreekpunt, wat de communicatie vergemakkelijkt. Samen met de werknemer kan hij een werkwijze opstellen: waar schuilen de obstakels en hoe zijn die te vermijden?Concrete tips
1. Gebruik klare taal en maak duidelijke afspraken: wees duidelijk en concreet, zonder figuurlijk taalgebruik of verbale ballast. 2. Zorg voor een prikkelarme werkomgeving: dempende tussenschotten op het bureau, een rustige ruimte of een koptelefoon die storende prikkels buitensluit kunnen soelaas bieden. 3. Een goede organisatie biedt houvast: een goede organisatie een belangrijke houvast voor medewerkers met een ASS. Zorg voor een duidelijke planning van taken en deadlines, dit helpt hen om het overzicht te houden. Respecteer zoveel mogelijk dat schema.Inleefsessies
Autisme Vlaanderen organiseert inleefsessies rond autisme op de werkvloer. Tijdens de inleefsessie kan je zelf aan de hand van concrete opdrachten ervaren hoe mensen met autisme de wereld beleven en meer specifiek de werksituatie.Meer weten?
- Inleefsessie Autisme op de Werkvloer | Autisme Vlaanderen
- Autisme | Samen sterk zonder stigma
- Brochure ‘Omgaan met autisme op het werk’ | Werkpad
